-
1 җанлы мәет
= җанлы үлек живо́й труп; ко́жа да ко́сти -
2 җанлы
прил.1) живо́й, здра́вствующийҗанлы (тере) сөяк урынын табар — посл. жива́я душа́ (букв. кость) найдёт себе́ ме́сто
2) живо́й, одушевлённыйҗанлы табигать — жива́я приро́да
җанлы предметлар — одушевлённые предме́ты
3) живо́й, подви́жный, бо́йкийҗанлы бала — бо́йкий ребёнок
4) живо́й, вырази́тельный, подви́жный ( о чертах лица)җанлы күзләр — вырази́тельные глаза́
5) перен. я́ркий, вырази́тельный, живопи́сный; о́бразныйҗанлы сөйләм — я́ркая речь
җанлы образ — живо́й о́браз
батырлыкның җанлы гәүдәләнеше — я́ркое олицетворе́ние хра́брости
6) перен. по́длинный, реа́льный, са́мый настоя́щий, живо́йбатырлыкның җанлы мисалы — живо́й приме́р герои́зма
җанлы чынбарлык — жива́я действи́тельность
7) оживлённый, бо́йкий, живо́й ( порт)базар - шәһәрнең иң җанлы урыны — ры́нок явля́ется са́мой живо́й то́чкой го́рода
8) в сочет. с некоторыми сущ. лю́бящий, люби́тель (кого-чего-л.), па́дкий до (чего-л.)бала җанлы — лю́бящий дете́й, чадолюби́вый
акча җанлы — па́дкий на де́ньги; жа́дный до де́нег
мал җанлы — па́дкий на бога́тство (на добро́), стяжа́тель; люби́тель дома́шних живо́тных; сердобо́льный к живо́тным
•- җанлы курчак
- җанлы мал
- җанлы мәет
- җанлы үлек
- җанлы тарих
- җанлы тел
- җанлы хәсрәт
- җанлы шаһит -
3 җанлы көч
жива́я си́ла (о людях, войсках) -
4 җанлы хәсрәт
см. имгәк -
5 җанлы шаһит
живо́й свиде́тель; челове́к, повида́вший мно́гое -
6 җанлы
-
7 җанлы
1. прил. 1) живой, одушевлённый 2) перен.живой, настоящий 3) перен.живой, подлинный 4) перен.живой, выразительный 5) живой, оживлённый 6) любящий 2. нар. в знач.оживлённо ▪▪ canlı çirat живая очередь ▪▪ canlı köç живая сила ▪▪ canlı kurğaq марионетка -
8 җанлы үлек
-
9 җанлы-җансыз
прил.живы́е и неживы́е (объе́кты)җанлы-җансыз нәрсәләр (әйберләр) — живы́е и неживы́е предме́ты (ве́щи)
-
10 җанлы тарих
жива́я исто́рия, см. тж. җанлы шаһит -
11 җанлы курчак
жива́я ку́кла -
12 җанлы мал
живо́й скот -
13 җанлы тел
( о стиле) живо́й язы́к -
14 азәрбайҗанлы
сущ.азербайджа́нец, азербайджа́нка; жи́тель, жи́тельница Азербайджа́на -
15 йорт җанлы
домови́тый, хозя́йственный -
16 олы җанлы
великоду́шный; челове́чный -
17 туган җанлы
братолюби́вый; лю́бящий свои́х родны́х -
18 canlı
җанлы 1. прил.1) живой; одушевлённый2) перен.живой; настоящий3) перен.живой; подлинный4) перен.живой; выразительный5) живой; оживлённый6) любящий2. нар.в знач. оживлённо▪▪ canlı kurğaq▪▪ canlı köç▪▪ canlı çirat. -
19 олы
прил.1)а) большо́йолы урамга чыгу — вы́йти на большу́ю у́лицу
олы йортка ни кирәк - кече йортка шул кирәк — (погов.) то, что ну́жно большо́му до́му, необходи́мо и ма́ленькому до́му
олы телдән үтмәде, кече телгә җитмәде — (погов.) по уса́м текло́, а в рот не попа́ло (букв. по большо́му языку́ не прошло́, до ма́ленького языка́ не дошло́)
б) большо́й, огро́мный, кру́пный (успех, талант и т. п.)олы җиңү — кру́пная побе́да; огро́мное достиже́ние
олы бәхет — большо́е сча́стье
в) высо́кий, большо́й ( авторитет)олы дәрәҗәгә ирешү — доби́ться высо́кого положе́ния
олы хөрмәт күрсәтү — ока́зывать большу́ю (высо́кую) честь
олы ышаныч — высо́кое дове́рие
г) вели́кий, большо́йолы мәмләкәтләр — вели́кие держа́вы
олы акыл ияләре — вели́кие мысли́тели
олы шатлык — больша́я ра́дость
2) ста́рший ( по возрасту)олы ага - икенче ата — (погов.) ста́рший брат как второ́й оте́ц
олы кыз — ста́ршая дочь; бо́льшенькая
олы малай — ста́рший сын; бо́льшенький
олы хатын — уст. ста́ршая (пе́рвая) жена́
олы улы сугышта — ста́рший сын на фро́нте
ул миннән олы — он ста́рше меня́
3)а) ста́рший; взро́слый; пожило́йолы кешеләр — взро́слые (пожилы́е) лю́ди; лю́ди прекло́нного во́зраста
олы буын язучылар — писа́тели ста́ршего поколе́ния
б) мн.; в знач. сущ. олылар ста́ршие, пожилы́е, взро́слыеолылар сүзенә колак салу — прислу́шиваться к слова́м ста́рших (взро́слых)
олылар белән олыларча сөйләшү — разгова́ривать со ста́ршими с почте́нием
в) в знач. сущ.; в притяж. ф. олысыразг. больша́к, большу́хаөлкән улы - йортның олысы — ста́рший сын - больша́к до́ма
4) почте́нный, досто́йный уваже́ния; почётный; благоро́дныйул безнең өчен бик олы кеше — для нас он весьма́ почте́нный челове́к
икмәктән олы аш юк — (погов.) нет почётнее пи́щи, чем хлеб; хлеб всему́ голова́
•- олы аналык чоры
- олы ата
- олы атай
- олы аталык чоры
- олы итү
- олыны олы итү
- олы юл
- олы як
- олы яшьтә••олы авыз — болту́н
олы бавырлы — см. олы җанлы
олы башы(гыз) белән — намёк на соли́дный во́зраст и на жи́зненный о́пыт ( при упрёке за необдуманный поступок)
олы иман — чи́стая со́весть; и́скренняя ве́ра
олы йомыш — больша́я нужда́ ( о естественном отправлении)
олы йөрәкле — великоду́шный
олы җан иясе — челове́к большо́й души́
олы җанлык — великоду́шие, челове́чность
олы кылану — ва́жничать
олы сабый — юро́дивый
олы сөйләү (сөйләшү) — говори́ть (разгова́ривать) свысока́
олы сүз — ну́жное (поле́зное) сло́во
олы сүздә оят юк — (погов.) пра́вды не́чего стыди́ться
олы юлга чыгу — вы́йти на большу́ю доро́гу (встать на пра́вильный путь)
олыга җибәрү — см. зурга җибәрү
олыга китү — см. зурга китү
олыга сан булу — повзросле́ть; станови́ться/стать взро́слым
- олы җанлыолыдан кубу — см. зурдан кубу
- олы күтәрү -
20 агач
1. сущ.1) де́рево (лиственное, хвойное, южное, плодовое) || древе́сныйвак агачлар — ме́лкие дере́вья (деревца́)
агач каерысы — древе́сная кора́
агач төрләре — поро́ды дере́вьев
клуб тирәли агач утырту — поса́дка дере́вьев вокру́г клу́ба
2) собир. (материал, сырьё) де́рево, древеси́на, лес || древе́сный (уголь, спирт); древеси́нныйагач чыгару — вывози́ть лес (древеси́ну)
эшкә яраклы агач — делова́я древеси́на; делово́й лес
агач агызу — сплавля́ть лес
комбинаттагы агач калдыклары — древе́сные (древеси́нные) отхо́ды на комбина́те
3) в сочет. лесо-; дерево-; древо-агач склады — лесоскла́д
агач сәүдәсе — лесоторго́вля; торго́вля ле́сом
агач хәзерләү участогы — уча́сток лесоразрабо́ток (лесозагото́вок); лесосе́чный уча́сток, лесосе́ка
агач хәзерләүче (хәзерләүдә эшләүче) — лесозаготови́тель; лесозагото́вщик
агач ташу юлы — лесово́зная доро́га
агач агызу сезоны — лесоспла́вный сезо́н
агач кисүдә эшләү — быть на лесору́бочных (лесору́бных) рабо́тах
агач кисә торган — древоре́жущий
агач эшкәртү — деревообрабо́тка
агач утырту — поса́дка дере́вьев
4) перен.; бран. болва́н, дуби́на, чурба́н2. прил.1) деревя́нный, из де́реваагач күпер — деревя́нный мост
агач көрәк — деревя́нная лопа́та
агач йорт — деревя́нный дом
агач табанлы чана — са́ни на деревя́нных поло́зьях
агач терәү — подпо́рка из де́рева; деревя́нная подпо́рка
2) бреве́нчатый; ру́бленый (сарай, барак)яңа гына салган агач мунча — свежеру́бленая ба́ня
3) тесо́вый, из тёса ( забор)4) щепно́й, из щепы́агач әйберләр — щепны́е изде́лия (това́ры)
5) ирон.; прост.а) деревя́нный, одеревене́лый, окостене́лый, тупо́й, (как), неживо́й (рот от холода, руки и пальцы от старческой дряблости или отсутствия движения)б) топо́рный (о чьём-л. языке); аляпова́тыйагач тел белән язган мәкалә — статья́, напи́санная топо́рным языко́м
в) бран. горе-; -дубина, -чурбан, -пень; -болван, -тупицаагач каравылчы — сто́рож-болва́н; го́ре-сто́рож; не сто́рож, а болва́н
агач хисапчы — го́ре-счетово́д; счетово́д-тупи́ца
•- агач ат
- агач аяк
- агач бакасы
- агач бакчасы
- агач гөл
- агач гөмбәсе
- агач җилеме
- агач кадак
- агач кистерүче
- агач кисүче
- агач корты
- агач куышы
- агач күбәләге
- агач мае
- агач материалы
- агач өйле
- бүрәнә өйле
- агач сирәк үскән җир
- агач суын алу
- агач тараканы
- агач тарттыру
- агач ташучы баржа
- агач ташучы машина
- агач төбе
- агач тыгылу
- агач утырту
- агач үзәге
- агач череге
- агач чиләк
- агач чүкеч
- агач эшкәртүче
- агачка әйләнү
- агачка әверелү••агач атка атландыру — оста́вить с но́сом; обвести́ вокру́г па́льца, надува́ть/наду́ть
агач атка атлану (атланып калу) — оста́ться с но́сом; сесть в лу́жу прост.
агач башыннан йөрми, кеше башыннан йөри — не по ле́су хо́дит, а по лю́дям (о беде, болезни, смерти, горе, несчастье, стихийных бедствиях, жизненных невзгодах и т. п.) (букв. не по верши́нам дере́вьев, а по голова́м люде́й хо́дит)
агач җан — см. агач йөрәк
агач җанлы — см. агач йөрәкле
агач мылтык — ирон. пустоме́ля, болту́н, пустозво́н, пустосло́в
агачны яшьтән (яшьли, яшь чагында бөгү) — гнуть де́рево, пока́ мо́лодо (т.е. воспитывать с малых лет)
агач авызланып — гру́бо, ре́зко, по-ха́мски
- агач башында үсмиагачтан сандугач кына ясамый — ма́стер на все ру́ки; всё уме́ет; всё де́лает
- агач йөрәк
- агач йөрәкле
- агачын күреп урманын күрмәү
- агачын күреп тә урманын күрмәү
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Анлы — Аналы Характеристика Длина 27 км Площадь бассейна 249 км² Бассейн Каспийское море Бассейн рек Савруша→Большой Кинель→Самара→Волга … Википедия
җанлы — с. 1. Җаны бар, тере, исән, үлмәгән. и. Тереклек иясе, җан иясе булган зат җир һәр җанлыларга ризык бирәдер 2 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җанлы-җансыз — с. Дөнья йөзендәге барлык нәрсәләр, тере һәм тере булмаган табигать тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
азербайҗанлы — Азербайҗанда туып үскән кеше. Азербайҗанда яшәүче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
исемлек — Җанлы һәм җансыз нәрсәләрне исемләп тезеп, тәртип белән санап чыккан язу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рухлы — Җанлы, дәртле, шат күңелле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
скерцо — Җанлы, кызу темплы, кечерәк күләмле музыкаль әсәр. Зур музыкаль әсәрнең (симфониянең, сонатаның) шундый темплы берәр кисәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тереклекле — Җанлы, хәрәкәтле, күңелне кузгата торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җанлыклы — күч. Тере, хәрәкәтчән; эштә, хәрәкәттә җитез, эш белән янып яши торган. Эчке дөньясы, көчле хисләре чагылып торган (күзләр тур.) 3. күч. Тәэсир итүчән, уй фикер уята, башкаларны тарта, активлаштыра торган. Бик күпләрнең актив катнашы белән,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Семенычевка — Характеристика Длина 12 км Площадь бассейна 91,2 км² Бассейн Каспийское море Бассейн рек Анлы→Савруша→Большой Кинель→Самара→Волга … Википедия
Талкыш — Характеристика Длина 22 км Площадь бассейна 76,2 км² Бассейн Каспийское море Бассейн рек Анлы→Савруша→Большой Кинель→Самара→Волга … Википедия